In uw leven kan het op verschillende momenten voorvallen dat van u wordt gevraagd een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) te overleggen. U kunt deze verklaring zien als een bewijs van goed gedrag, in ieder geval zodanig dat bijvoorbeeld een werkgever met vertrouwen een samenwerking met u kan aangaan. Een VOG aanvragen doet u dan ook meestal op verzoek van een werkgever.
In vroegere tijden was het gangbaar dat u voor het aanvragen van uw VOG een of meerdere keren naar het gemeentehuis moest. Nu is dat niet meer zo. Veel van de jaarlijkse honderdduizenden VOG-aanvragen in Nederland worden tegenwoordig online ingediend, niet in de laatste plaats via VOG-aanvraag.info. Via deze website kunt u uw aanvraag namelijk altijd plaatsen. Dit kost u slechts een paar minuten tijd. Uw aanvraag wordt dan meteen doorgestuurd naar de instantie die alle aanvragen beoordeelt: Justis. Het resultaat van uw aanvraag krijgt u vervolgens per post opgestuurd.
Zoals gezegd zijn het meestal werkgevers die met het verzoek komen een VOG aan te vragen. Dit doen ze meestal bij sollicitanten. In veel situaties en bij veel functies zijn werkgevers wettelijk verplicht dat ze alleen nieuwe medewerkers mogen aannemen wanneer ze een VOG succesvol kunnen overleggen. Maar ook als het niet verplicht is, kan een werkgever dit verzoek plaatsen. De gedachte erachter is en blijft immers dat werkgevers zeker genoeg willen zijn van goed gedrag van personeel. De betrouwbaarheid van medewerkers is namelijk een groot goed. Maar hoe dan ook: het aanvragen van een VOG gebeurt normaal gesproken dus op initiatief van de werkgever. Het is hun verantwoordelijkheid dat dit gebeurt.
In Nederland is het zo dat u voor het uitoefenen van de volgende beroepen als sollicitant doorgaans een positieve VOG dient te overhandigen:
• Veel functies in de zorgsector, bijvoorbeeld huisartsen en mensen die met kwetsbaren werken.
• Talrijke functies in het onderwijs. Bovendien iedereen die in de kinderopvang en als gastouder werkzaam wil zijn.
• Belangrijke posities in de justitiële sector. Hieronder vallen onder andere rechters en advocaten.
• Politieagenten, opsporingsambtenaren en gevangenismedewerkers. Kortom: namens overheden werkend personeel.
• Veel beroepen in werkvelden waarbij men met forse geldstromen, gevoelige goederen en/of vertrouwelijke gegevens werkt.
• Beveiligers, taxichauffeurs, rijinstructeurs en andere beroepen met meer dan een gemiddelde verantwoordelijkheid.
Overigens kan u ook om andere redenen gevraagd worden een VOG te overleggen. Dit kan bijvoorbeeld zijn wanneer u emigreert, emigreert, een verblijfsvergunning aanvraagt of lid wil worden van een schietvereniging.
Alle VOG aanvragen die bijvoorbeeld namens een werkgever worden ingediend komen terecht bij Justis. Zij beoordelen ook uw aanvraag, waarbij u uiteraard hoopt op een gunstige uitslag. Dit houdt in dat u uw VOG krijgt en dat er dus geen belemmering is om de door u gewenste functie uit te oefenen. Om u alvast een idee te geven van de mogelijke uitslag: als u nooit bent bekeurd of berecht, dan staat vast dat u uw VOG zult krijgen. Ook wanneer u ‘slechts’ een of enkele keren een lichte overtreding heeft begaan (denk aan een kleine verkeersovertreding) hoeft u zich normaliter geen zorgen te maken.
Een paar duizend keer per jaar komt het in Nederland voor: een dankzij een werkgever ingediende VOG-aanvraag wordt geweigerd. In de regel gebeurt zo’n weigering omdat de aanvrager in het verleden een strafbaar feit heeft gepleegd. En niet zomaar een strafbaar feit, nee, het is dan normaliter een delict waarvan gezegd kan worden dat de aard of de zwaarte ervan een bezwaar kan vormen voor het uitoefenen van de functie in kwestie. Met andere woorden, als u van zichzelf weet dat u een of meerdere aantekeningen op uw strafblad heeft, dan kunt u rekening houden met het scenario dat de VOG u geweigerd wordt.
De vorige alinea geeft het negatieve scenario bij een VOG-aanvraag weer, maar let op: dit is nog niet helemaal compleet. De terugkijktermijn speelt namelijk ook een belangrijke rol in dit proces. Mogelijk kan dit in uw voordeel uitpakken. Wat u moet weten is dat de beoordelaar van Justis maar vier jaar mag terugkijken in de geschiedenis van uw strafblad. Alles wat zich eventueel daarvóór heeft afgespeeld is dan dus niet meer van belang. Heeft u dus de laatste vier jaar geen strafbaar feit gepleegd, dan kunt u uw VOG-aanvraag normaliter alsnog met vertrouwen tegemoet zien. Echter zijn ook hierop weer uitzonderingen. De belangrijkste worden hieronder beschreven.
De regel omtrent de terugkijktermijn bij VOG-aanvragen kent veel uitzonderingen. Hieronder noemen we de belangrijkste en vaakst voorkomende uitzonderingen:
• Wanneer u 23 jaar of jonger bent, dan is de terugkijktermijn 2 jaar in plaats van 4.
• Bij zedendelicten is de terugkijktermijn altijd onbeperkt, ongeacht uw leeftijd of de aard van het delict.
• Bij zware geweldsmisdrijven kan de terugkijktermijn eveneens verlengd worden.
• Er zijn veel functies waarbij een standaard terugkijktermijn geldt van 5 jaar. Dit geldt voor onder meer beveiligingsmedewerkers, taxichauffeurs en rijinstructeurs.
• Voor sommige functies is de terugkijktermijn 10 jaar. Hierbij gaat het om functies met een hoge integriteitseis. Denk aan bijvoorbeeld advocaten, politici, kerncentrale personeel, tolken en opsporingsmedewerkers.
• Voor justitiële deskundigen, waaronder rechters, geldt een terugkijktermijn van maar liefst 30 jaar.